Przedmieście Bydgoskie

Przedmieście Bydgoskie jest jedną z unikatowych, pod względem architektonicznym i historycznym, części współczesnego Torunia. Jest to również jedyne toruńskie przedmieście, które w całości wpisano do rejestru zabytków. Często określa się je mianem perły toruńskiej secesji. Na jego terenie znajdziecie ponad 500 zabytkowych budynków.

Jak najszybciej przemieścić się z toruńskiej starówki na Przedmieście Bydgoskie? Wystarczy, że udacie się na Plac Rapackiego, tuż za Łukiem Cezara i przejdziecie przez pasy na drugą stronę jezdni i już. 🙂 Można zacząć spacer!


Historia i początki pojawienia się ludzi na terenie sięgają średniowiecza, ale wtedy krajobraz przedmieścia był zupełnie inny. Większość stanowiły lasy oraz wydmy śródlądowe nazywane Górami Piekarskimi i Górami Zajęczym. Do czasów współczesnych przetrwała ich niewielka część, w pobliżu obecnych ulic Bema, Kraszewskiego oraz Słowackiego, będąca parkiem.

W średniowieczu by miasto było bezpieczne i dobrze funkcjonowało niektóre warsztaty rzemieślnicze przenoszono lub organizowano za murami miejskimi, czyli właśnie na przedmieściach. Na terenie obecnego Bydgoskiego Przedmieścia mieszkali i pracowali rzemieślnicy tacy jak:  farbiarze, garbarze, kowale, rzeźnicy, smolarze, piekarze, strycharze,czy kamieniarze. Wyjątkową grupę stanowili rybacy, flisacy oraz żeglarze, którzy skupiali się blisko rzeki Wisły i bliżej murów miejskich tworząc osady Małe i Wielkie Rybaki, wtedy część Przedmieścia Portowego. Obecnie Rybaki to jedno z osiedli Bydgoskiego Przedmieścia, gdzie można spotkać zabytki XIX-wiecznej architektury.

Największe zmiany w przestrzeni urbanistycznej Bydgoskiego Przedmieścia przyniósł wiek XIX. Wtedy na obszarze Torunia władze zaboru pruskiego podjęły decyzję, że miasto ma być twierdzą wojskową. Sytuacja znacznie ograniczała możliwości rozwoju urbanistycznego przedmieścia aż do końca lat 60 XIX stulecia. Dopiero kolejny etap budowy twierdzy- pierścienia zewnętrznego, w formie kilkunastu fortów rozmieszczonych dookoła miasta, umożliwił prężny rozwój budownictwa mieszkalnego Bydgoskiego Przedmieścia. Pod koniec lat 80 XIX w. władze miejskie stworzyły plan budowlany dla przedmieścia. Swym kształtem miało przypominać prostokąt, a jego centralną częścią trzy równoległe ulice, wokół których rozchodzi się regularna siatka ulic. Plan został wykonany. Najważniejszymi arteriami Bydgoskiego są ulice Bydgoska, Mickiewicza oraz Broniewskiego wokół których rozchodzą się mniejsze. Na przełomie XIX i XX w. wzniesiono budynki szkieletowe, niskie wille i kamienice czynszowe. Bydgoskie stało się dzielnicą ekskluzywną zamieszkiwaną przez toruńską elitę, przedstawicieli wolnych zawodów, artystów oraz wojskowych. Przyciągały ich nie tylko walory architektoniczne, ale również bliskość toruńskiej starówki i otaczająca przedmieście przyroda.

Spacerując po Bydgoskim Przedmieściu prawie na każdym kroku możecie się natknąć na jakiś zabytek. Zachęcamy do kontaktu ze Zwiedzaj Toruń i zwiedzanie Bydgoskiego razem z naszym przewodnikiem.

Poniżej przygotowaliśmy dla Was opisy kilku najważniejszych zabytków i atrakcji Bydgoskiego Przedmieścia. Klikając na ich nazwy dowiecie się jeszcze więcej.

Ulica Bydgoska to jedna z trzonowych arterii Przedmieścia Bydgoskiego. Po jej południowej stronie usytuowany jest Park Miejski oraz ZOO. Natomiast strona północna składa się głównie z wyjątkowych willi konstrukcji szachulcowej, czyli tzw.pruskiego muru. Nie można nie wspomnieć też o neorenesansowych kamienicach, które gościły wybitnych artystów. Przykładem jest budynek na Bydgoskiej 100, w którym mieszkał wybitny pisarz Młodej Polski Stanisław Przybyszewski.

Park Miejski, mający ponad 200 lat i zajmujący powierzchnię 25 ha. Znajduje się tuż przy jednej z głównych arterii przedmieścia- ulicy Bydgoskiej. Spacerując nim można spotkać wiele unikatowych gatunków drzew i krzewów oraz zwierząt. To idealne miejsce by uciec od zgiełku miasta.

Ogród Zoobotaniczny założony w 1797 r., przez jednego z mieszkańców Torunia  dr med. Johanna Gottlieba Schultza. Miejsce niedaleko toruńskiej starówki, które obejmuje swoją powierzchnią prawie 4 ha. Flora jaką możemy w nim podziwiać to 55 gatunków drzew i 24 gatunki krzewów, z czego 11 to pomniki przyrody.

Ulica Słowackiego to urokliwa arteria, gdzie można zobaczyć m.in.: potężne kilku piętrowe secesyjne kamienice z początku XX w., imponujące i otoczone ogrodami wille z lat 30 XX w., których tłem są Góry Piekarskie, ponadto budynek dawnego Szpitala Obywatelskiego w stylu modernizmu niemieckiego oraz kilku piętrową, kamienicę wybudowaną w stylu okrętowym.

Ulica Mickiewicza jest jedną z centralnych arterii przedmieścia, na której koncentruje się życie mieszkańców tej części Torunia. Spacerując napotkacie sklepy, księgarnie oraz kawiarnie, mieszczące się historycznych budynkach. Do najciekawszych zabytków na ulicy Mickiewicza zaliczając się m.in.: gmach Zarządu Lasów Państwowych wraz z znajdującymi się przed nim rzeźbami niedźwiedzi autorstwa Ignacego Zelka, apteka św. Anny z 1894 r. z oryginalnym wyposażeniem w stylu biedermeier oraz kamienice z przełomu XIX i XX stulecia.

Zajezdnia Tramwajowa utworzona w 1891 r., a ponad 20 lat później rozbudowany. Do dziś jest to główna siedziba toruńskich tramwajów. Dla fanów historii komunikacji miejskiej i nie tylko polecamy Muzeum Komunikacji Miejskiej, które na znajduje się na terenie zajezdni.

Ulica Konopnickiej to jedna z przecznic ulicy Mickiewicza. Prawie na całej jej długości znajdziecie zabytkowe kamienice z przełomu XIX i XX w. Ich dekoracje zachwycą każdego, nawet kogoś kto nie pasjonuje się architekturą.

Miejska Hala Wystawowa usytuowana na ulicy Szosa Bydgoska 3 to rarytas toruńskiego modernizmu, autorstwa Kazimierza Ulatowskiego, z końca lat 20 XX w. Obecnie jest to Centrum Targowe Park, gdzie organizowane są różne targi i wystawy, m.in.  Zoologiczne ZOOPARK, Toruński Festiwal Smaków, Motoryzacyjne „MOTO-TOR”, Świąteczne Przysmaki Regionów, Targi Outdoorowe i Survivalu oraz Kiermasze Ogrodnicze.

Wydział Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika zlokalizowany jest przy ul. Sienkiewicza 30/32. Gmach powstał w 1909 r. jako siedziba katolickiego seminarium nauczycielskiego. Po 1920 r. utworzono w tym miejscu Państwowe Nauczycielskie Seminarium Męskie, a od 1945 r. pełni funkcję Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Z wydziałem związani byli artyści tacy jak: Barbara Bieniulis- Strynkiewiczowa,Stanisław Borysowski,Piotr Firlej,Tymon Niesiołowski,Józef Kozłowski Bronisław Jamontt, Janusz Kaczmarski, Ryszard Krzywka oraz Zbigniew Lengren. Architektura budynku jest sztandarowym przykładem stylu historyzującego ze znaczną przewagą dekoracji neorenesansowych.